موتور خودرو، قلب تپنده هر وسیله نقلیه است که از مجموعه‌ای پیچیده از قطعات تشکیل شده است. بلوک سیلندر، پیستون، میل لنگ، شاتون، سرسیلندر، سوپاپ‌ها، میل سوپاپ، تسمه تایم، شمع، پمپ روغن و رادیاتور از جمله مهم‌ترین قطعات یک موتور هستند. هر یک از این قطعات نقش حیاتی در فرآیند احتراق، تبدیل انرژی شیمیایی سوخت به انرژی مکانیکی و حرکت خودرو ایفا می‌کنند. عملکرد صحیح و هماهنگ این قطعات، تضمین‌کننده عمر طولانی و کارایی بالای موتور خودرو است.
موتور خودرو، همانند قلب انسان، نیروی محرکه و حیات بخش آن است. این قطعه پیچیده و پرکار از مجموعه ای از قطعات کوچک و بزرگ تشکیل شده است که هر کدام نقش مهمی در عملکرد موتور ایفا می کنند. در این مقاله، به معرفی برخی از مهم‌ترین قطعات موتور خودرو و عملکرد آن‌ها خواهیم پرداخت.
قطعات اصلی موتور
بلوک سیلندر: بدنه اصلی موتور است که از آلیاژهای مقاوم ساخته شده و محفظه احتراق را تشکیل می‌دهد.
سیلندر: حفره‌های استوانه‌ای درون بلوک سیلندر که پیستون‌ها در داخل آن‌ها حرکت می‌کنند.
پیستون: قطعه‌ای متحرک که درون سیلندر بالا و پایین می‌رود و با احتراق سوخت، انرژی مکانیکی تولید می‌کند.
میل لنگ: شفت چرخانی که حرکت خطی پیستون‌ها را به حرکت دورانی تبدیل می‌کند.
شاتون: میله‌ای که پیستون را به میل لنگ متصل می‌کند.
سرسیلندر: قطعه‌ای که روی بلوک سیلندر قرار دارد و محفظه احتراق را می‌پوشاند.
سوپاپ‌ها: قطعاتی که باز و بسته شدن آن‌ها ورود مخلوط سوخت و هوا به سیلندر و خروج گازهای حاصل از احتراق را کنترل می‌کنند.
میل سوپاپ: شفت چرخانی که سوپاپ‌ها را به حرکت در می‌آورد.
تسمه تایم: تسمه‌ای که میل لنگ و میل سوپاپ را با هم هماهنگ می‌کند.
شمع: قطعه‌ای که جرقه ایجاد می‌کند و باعث احتراق مخلوط سوخت و هوا می‌شود.
پمپ روغن: روغن را در موتور به گردش در می‌آورد تا قطعات را روانکاری کند و از سایش آن‌ها جلوگیری کند.
رادیاتور: حرارت موتور را جذب کرده و به محیط منتقل می‌کند.
عملکرد موتور
مکش: سوپاپ ورودی باز می‌شود و مخلوط سوخت و هوا به داخل سیلندر کشیده می‌شود.
تراکم: سوپاپ‌ها بسته می‌شوند و پیستون به سمت بالا حرکت کرده و مخلوط سوخت و هوا را متراکم می‌کند.
احتراق: شمع جرقه زده و مخلوط سوخت و هوا مشتعل می‌شود و انرژی حرارتی تولید می‌کند.
انبساط: گازهای داغ حاصل از احتراق به سمت پایین پیستون را هل می‌دهند و انرژی مکانیکی تولید می‌کنند.
خروج: سوپاپ خروجی باز می‌شود و گازهای حاصل از احتراق از سیلندر خارج می‌شوند.
انواع موتور
موتورهای خودرو انواع مختلفی دارند که از نظر سوخت مصرفی، تعداد سیلندر، نحوه عمل و … با هم تفاوت دارند. برخی از انواع رایج موتور عبارتند از:موتور بنزینی: از بنزین به عنوان سوخت استفاده می‌کند و رایج‌ترین نوع موتور در خودروهای سواری است.
موتور دیزلی: از گازوئیل به عنوان سوخت استفاده می‌کند و در خودروهای سنگین و برخی از خودروهای سواری استفاده می‌شود.
موتور هیبریدی: ترکیبی از موتور بنزینی و موتور برقی است.
موتور برقی: از انرژی الکتریکی برای حرکت خودرو استفاده می‌کند.
اهمیت نگهداری از موتور
موتور خودرو یکی از مهم‌ترین و گران‌قیمت‌ترین قطعات خودرو است. برای افزایش طول عمر موتور و عملکرد بهتر آن، باید به طور مرتب سرویس و تعمیر شود. برخی از مهم‌ترین اقدامات برای نگهداری از موتور عبارتند از:
تعویض روغن موتور به موقع
تمیز نگه داشتن فیلتر هوا
بررسی سطح آب رادیاتور
استفاده از سوخت با کیفیت
اجتناب از رانندگی در دور موتور بالا به مدت طولانی
.
تعویض روغن موتور
نکته: این مقاله تنها به معرفی برخی از قطعات اصلی موتور خودرو پرداخته است. موتور خودرو دارای قطعات بسیار دیگری نیز می‌باشد که هر کدام نقش مهمی در عملکرد موتور ایفا می‌کنند. برای اطلاعات بیشتر در مورد هر یک از این قطعات، می‌توانید به منابع تخصصی مراجعه کنید.
آیا سوالی در مورد قطعات موتوری دارید؟
موضوعات دیگری که می‌توانید در مورد آن‌ها سوال بپرسید:
تفاوت بین موتور بنزینی و دیزلی
علت روشن نشدن خودرو
صدای غیرعادی از موتور
روغن موتور مناسب برای خودرو
نظرتو بگو!